Jeżeli marzysz o spotkaniu nosorożców w ich naturalnym środowisku – Chitwan National Park Safari w Nepalu będzie najlepszym wyborem. To jedno z niewielu miejsc w Azji, gdzie można podziwiać te wyjątkowe zwierzęta z tak bliska. A przy odrobinie szczęścia (naprawdę nie jest to niemożliwe – nam się udało!) zobaczysz tygrysa bengalskiego. W tym wpisie opowiem Ci, dlaczego warto wybrać się do mniej znanej, zachodniej części parku zamiast do popularnej wioski Sauraha. Podpowiem też, co lepiej wybrać: jeep safari czy walking safari, jak się przygotować na całodniową wyprawę do dżungli oraz gdzie najlepiej się zatrzymać.
Park Narodowy Chitwan - Podstawowe Informacje
Chitwan National Park to pierwszy park narodowy Nepalu, założony w 1973 roku i wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1984 roku. Położony w dolinie Terai, tuż przy granicy z Indiami, obejmuje powierzchnię około 952 km². Park jest jednym z najlepszych miejsc w Azji na spotkanie nosorożca indyjskiego – według krajowego spisu z 2022 roku żyje ich tu ponad 600! Co więcej, w Chitwan mieszka aż 128 tygrysów bengalskich i ich populacja rośnie. Na terenie parku można także natrafić na słonie, lamparty, niedźwiedzie wargacze leniwe, krokodyle gawialowe i bagienne oraz ponad 540 gatunków ptaków. Przepiękne krajobrazy tworzą rzeki Rapti, Narayani i Reu, które przecinają dżunglę, mokradła i sawanny.
Tharu - „ludzie lasu”
Okolice parku zamieszkuje rdzenna społeczność Tharu, znana jako „ludzie lasu”. Od pokoleń żyją tu w zgodzie z przyrodą, a ich odporność na malarię pozwoliła im przetrwać w dżungli, w której inni nie byli w stanie mieszkać. Tharu trudnią się głównie rolnictwem i łowiectwem, a ich wioski wyróżniają się pięknymi, ręcznie zdobionymi domami. To lud, którego kultura łączy w sobie wierzenia animistyczne, elementy hinduizmu i silny szacunek wobec natury.
Mroczna Historia Chitwan: Polowania Rodziny Królewskiej
Historia Chitwan National Park ma swoje ciemne strony. Na przełomie XIX i XX wieku park pełnił rolę królewskiego rezerwatu łowieckiego (Royal Hunting Reserve). Odbywały się tu słynne polowania tzw. big game hunting, w których uczestniczyli m.in. członkowie brytyjskiej rodziny królewskiej. W 1938 roku książę Edward VIII brał udział w polowaniu, podczas którego w ciągu 12 dni zabito 39 tygrysów bengalskich, 18 nosorożców i 3 lamparty! W konsekwencji licznych polowań populacja nosorożców indyjskich zamieszkujących Chitwan spadła do około 100 osobników w 1961 roku. Na YouTube można znaleźć nagranie z polowania z tego samego roku, w którym brała udział królowa Elżbieta II. Dzięki ochronie i wpisaniu parku na listę UNESCO dziś ich liczba wynosi prawie 700 sztuk, co czyni Chitwan jednym z najlepszych miejsc na safari w Azji.
Jak Dostać się do Chitwan National Park?
Chitwan National Park znajduje się w południowo-środkowej części Nepalu, w nizinnej dolinie Terai, około 160 km od Katmandu i 150 km od Pokhary. Jeżeli planujesz Safari w Chitwan – masz kilka opcji dotarcia w to miejsce do wyboru:
- SAMOLOT – najszybszym sposobem dotarcia do Chitwan NP jest lot krajowy z Katmandu do Bharatpur, który trwa jedynie 25–30 minut. Loty oferują m.in. Buddha Air, Shree Airlines i Yeti Airlines. Z własnego doświadczenia polecam Buddha Air – mają największą flotę i najczęstsze kursy krajowe w Nepalu. Po dotarciu do Bharatpuru czeka cię transfer samochodem w okolice Chitwan – koszt prywatnego transportu to ok. 70 USD.
- AUTOBUS – to najtańszy sposób, aby dostać się do Chitwan, ale wymaga najwięcej czasu. Przejazd z Katmandu (ok. 150 km) trwa średnio 5-6 godzin. Bilet kosztuje w zależności od standardu między 9 a 13 USD. Autobusy wyruszają z Katmandu zwykle około godziny 7:00 rano (sprawdź: Graceful Adventure Travel). Minusem jest to, że kurs kończy się w Sauraha – miejscu pełnym hoteli i turystów. Sama odradzam tę część Chitwan i polecam raczej jego zachodnią stronę – dlaczego? O tym w dalszej części wpisu.
- SAMOCHÓD – możesz też wynająć prywatny transport samochodem. Przeszukując oferty w Internecie znalazłam kilka opcji, które cenowo wahają się między 70 USD a 300 USD w zależności od rodzaju pojazdu i liczby osób: TripAdvisor, Welcome Nepal Treks, Best Heritage Tour
Polecajka by MONkey - Loty Krajowe w Nepalu - koniecznie przeczytaj przed rezerwacją lotów!
Jeżeli planujesz podróżować po Nepalu samolotem to musisz wziąć pod uwagę jedno: loty krajowe prawie nigdy nie odbywają się planowo! Często zdarzają się opóźnienia spowodowane pogodą, a czasem loty są całkowicie odwoływane w ostatniej chwili. Dlatego wybierając połączenie z Katmandu do Bharatpur (Chitwan NP) czy do Nepalgunj (Bardia NP), najlepiej zarezerwować pierwszy lot danego dnia – w razie problemów masz większą szansę na zmianę biletu na kolejne połączenie. Jeśli planujesz lot krajowy i tego samego dnia powrót do domu lub przesiadkę na inny samolot, lepiej daj sobie zapas czasu. Ja przy rezerwacjach nie zdawałam sobie z tego sprawy i kilka razy spędziliśmy dodatkowe 3-4 godziny na lotniskach w stresie. Na szczęście żaden z naszych lotów nie przepadł, ale punktualność w Nepalu to naprawdę rzadkość.
Zachodnie vs. Wschodnie Chitwan National Park
To, ile dzikich zwierząt uda Ci się zobaczyć i w jakich warunkach, zależy od tego, którą część Parku Narodowego wybierzesz. Najczęściej odwiedzana jest wschodnia część w okolicach wioski Sauraha, ale moim zdaniem znacznie ciekawszą i spokojniejszą alternatywą jest zachodnia część parku. Ostateczny wybór zależy m.in. od twojego budżetu i preferencji.
Wschodnie Chitwan NP
(okolice wioski Sauraha)
Okolice wioski Sauraha to najbardziej popularna wśród turystów baza na safari w Chitwan National Park.
Duża baza noclegowa i niższe ceny przyciągają tłumy, do nepalskiej dżungli, ale masowa turystyka ma swoją cenę. W północno-wschodniej części Chitwan zarejestrowanych jest ponad 300 jeepów, co sprawia, że obserwacja zwierząt często odbywa się w chaosie i tłoku. Trudno o intymny kontakt z naturą. Dodatkowo w okolicy Sauraha żyje jedynie 40% całej populacji zwierząt Chitwan NP. Jeśli szukasz prawdziwego doświadczenia safari, ciszy i intymnej atmosfery, ta część parku może okazać się sporym rozczarowaniem.
Zachodnie Chitwan NP
(okolice wioski Kumarwarti)
Mapa - Chitwan National Park
Na mapie widać położenie Chitwan National Park w Nepalu oraz dwie najważniejsze bazy safari: Sauraha (wschód – bardziej turystyczny) i Kumarwarti (zachód – spokojniejszy, mniej komercyjny).
Opcje Safari w Chitwan National Park
Jeep Safari w Chitwan
Jeep safari to najpopularniejszy sposób na obserwację dzikich zwierząt w Chitwan National Park. Oficjalnie park Chitwan otwarty jest od 7:00 do 17:00, ale w praktyce – powrót do lodge może się przeciągnąć nawet do wieczora (jak w naszym przypadku wracaliśmy do resortu ok 19:30). Możesz zdecydować się na całodniowe safari albo wybrać krótszą, półdniową opcję jeep safari. Plusem takiego jeep safari jest to, że w porównaniu do pieszego safari jesteś w stanie objechać większy obszar, przez co masz szanse na spotkanie z jeszcze większą liczba dzikich zwierząt. Co więcej jeep safari nie oznacza monotonnej jazdy przez cały dzień. W trakcie dnia przewidziane są postoje: śniadanie, lunch, wejście na wieżę widokową czy przejście krótkiego odcinka pieszo. Dlatego jeep safari w Chitwan można uznać za idealny kompromis między wygodą a przygodą – łączy elementy jungle walk z możliwością szybkiego przemieszczania się pojazdem.
Piesze Safari - "Jungle Walk" w Chitwan
Piesze safari w Chitwan National Park to atrakcja, która wyróżnia Nepal na tle Afryki, gdzie takie doświadczenie jest praktycznie niedostępne. Brzmi ekscytująco, ale warto pamiętać o jego ograniczeniach. Wysokie temperatury w ciągu dnia i duża wilgotność sprawiają, że piesze safari bywa bardzo wymagające, a wysoka i gęsta trawa często utrudnia obserwacje zwierząt. Dodatkowo wiąże się to z realnym ryzykiem – zdarzały się przypadki ataków nosorożców na turystów, które kończyły się tragicznie. W trakcie jungle walk też nie dotrzemy w głąb parku narodowego Chitwan tak jak podczas jeep safari, więc pod kątem obserwacji zwierząt jest to mniej efektywna opcja. Jungle walk w Chitwan może być fascynującym doświadczeniem, jednak tę decyzję o tym safari należy podjąć bardzo świadomie – analizując wszystkie plusy i minusy (LINK – wszystkie udokumentowane ataki/wypadki w Chitwan NP).
Spływ Kajakiem po Rzece
Kolejną opcją na obserwację dzikich zwierząt w Chitwan National Park jest spływ kajakiem, znany jako canoe safari. To niezwykła okazja, by zobaczyć gawiale gangesowe, uznawane za jedne z najbardziej zagrożonych krokodyli na świecie. W Nepalu żyje ich zaledwie około 200–250, a największa populacja występuje właśnie w rzekach Chitwan. Podczas safari możecie spotkać też krokodyle błotne, kolorowe ptaki, a przy odrobinie szczęścia nawet nosorożce.
Gawial gangesowy
Krokodyl błotny
Obserwacja Ptaków (Birdwatching safari) w Chitwan
Birdwatching w Chitwan National Park to doświadczenie, które zachwyca nawet doświadczonych ornitologów. Park jest domem dla ponad 540 gatunków ptaków, w tym dla prawdziwej gwiazdy – azjatyckiego rajskiego ptaka (Muchodławka rajska), którego samce wyróżniają się niezwykle długim, białym ogonem. Podczas spacerów w okolicach dżungli można podziwiać także zimorodki, dzioborożce czy orły szybujące nad dżunglą. To jedno z najlepszych miejsc w Azji do obserwacji ptaków w ich naturalnym środowisku.
Safari na Słoniach
!NIE RÓBCIE TEGO!
Safari na słoniach czy kąpanie słoni w Chitwan National Park wciąż przyciąga turystów, ale to jedna z najbardziej nieetycznych form turystyki w Nepalu, ale też w innych krajach Azji. Słonie, które wykorzystywane są do wożenia turystów, przechodzą okrutny proces tresury zwany „crushing”, polegający na łamaniu ich psychiki poprzez bicie, głodzenie i wiązanie łańcuchami. Wiele z nich pochodzi z nielegalnego handlu lub są to dziko żyjące słonie wyłapywane przez kłusowników. Takie praktyki zagrażają dzikiej populacji słoni azjatyckich. Jeśli marzysz o safari w Chitwan, wybierz jeep safari, canoe safari lub trekking po dżungli – to etyczne alternatywy, które pozwalają zobaczyć nosorożce bez krzywdzenia zwierząt
Wojskowe Patrole na Słoniach w Chitwan NP
Mało kto wie, że w Chitwan funkcjonuje tzw. Hattisar – czyli państwowa stajnia dla słoni, prowadzona przez nepalską armię. Historia słoni wykorzystywanych przez armię sięga czasów, gdy słonie odławiano bezpośrednio z natury – z terenów Teraju czy nawet z Indii. Później część osobników zaczęła trafiać z rządowego Elephant Breeding Center w Sauraha, które powstało w 1985 roku i do dziś prowadzi hodowlę słoni w niewoli. Kilka zwierząt zostało również podarowanych przez Indie. Dziś słonie wojskowe wykorzystywane są przede wszystkim do patroli parku i przemieszczania się po trudno dostępnych obszarach dżungli. Niestety te słonie też czasem padają ofiarą turystyki – służą jako atrakcja (np. kąpiele słoni). Choć ich rola w ochronie parku jest istotna, organizacje prozwierzęce zwracają uwagę na kontrowersyjne praktyki związane z trzymaniem słoni w niewol.
Ile Kosztuje Safari w Chitwan National Park?
W zależności od tego, czy zdecydujecie się na safari we wschodniej czy zachodniej części parku, ceny mogą się nieco różnić (zachód – drożej, wschód – taniej). Na koszt wpływa również to, czy wybierzemy safari prywatne, czy grupowe. Ceny oferowane przez resorty są zazwyczaj znacznie wyższe niż te proponowane przez lokalne agencje. Z mojego doświadczenia wynika jednak, że na safari nie warto oszczędzać – w dużej mierze to właśnie doświadczenie przewodnika, sprawdzony samochód i to, czy przewodnik nie pełni jednocześnie funkcji kierowcy (co mogłoby ograniczać jego spostrzegawczość w dżungli) ma wpływ na powodzenie safari. Warto zwrócić uwagę na wszystkie te czynniki przed wyborem oferty.
Ceny Safari w Chitwan
- Prywatne Całodniowe Jeep Safari: 210-350 USD cena za całego jeepa
- Prywatne Pół-dniowe Jeep Safari: 150-250 USD cena za całego jeepa
- Safari na rzece (Canoe Safari) : 40 USD-100 USD na osobę.
- Piesze Safari (Jungle Walk): cena agencji 50 USD za cały dzień, cena w resorcie: 25 USD na osobę za godzinę spaceru (czas trwania jungle walk można ustalić przez rezerwacją wycieczki)
- Piesze Safari (Jungle Walk) + 2h Safari na rzece oferowane przez lokalną agencję – 70 USD na osobę
Ile Kosztuje Wstęp do Parku Narodowego Chitwan?
Niektóre oferty safari w cenie uwzględniają już opłatę za wstęp do parku narodowego, a do ceny niektórych należy doliczyć taką opłatę, która wynosi:
| Opłata za wstępu do Chitwan National Park | Nepalczycy | SAARC | Pozostali obcokrajowcy | Dzieci poniżej 10 roku życia |
|---|---|---|---|---|
| 150 NPR (ok. 1 USD) | 1000 NPR (ok. 7 USD) | 2000 NPR (ok. 14 USD) | wstęp darmowy |
- Nepalczycy: 150 NPR (ok. 1 USD)
- Obywatele państw SAARC: 1000 NPR (ok. 7 USD)
- Pozostali obcokrajowcy: 2000 NPR (ok. 14 USD)
- Dzieci poniżej 10 roku życia: wstęp darmowy
Najlepszy Czas na Safari w Chitwan
ZIMA (październik - luty) - najlepszy czas na safari
WIOSNA (marzec - maj)
MONSUN (czerwiec - wrzesień) - najgorszy czas na safari
Nosorożce w Chitwan National Park
Nosorożec indyjski, czyli słynny jednorożny nosorożec (Rhinoceros unicornis), jest największą atrakcją Chitwan National Park i jednym z głównych powodów, dla których turyści odwiedzają to miejsce. Szacuje się, że w granicach parku żyje obecnie około 700 osobników, co czyni Chitwan jednym z najlepszych miejsc na obserwacje tych zwierząt. Choć te masywne zwierzęta sprawiają wrażenie ociężałych, potrafią zaskakująco szybko biec, osiągając prędkość nawet do 40 km/h. Mają bardzo słaby wzrok, ale doskonały węch. Spotkanie nosorożca w gęstej dżungli to niezwykle ekscytujące, ale też niebezpieczne doświadczenie – mimo swojego spokojnego wyglądu mogą być niezwykle agresywne i terytorialne.
Rezerwując safari nigdy nie masz gwarancji, że zobaczysz dzikie zwierzęta, na które liczysz. Jednego dnia mieliśmy szczęście zobaczyć prawie 30 nosorożców, a następnego – zaledwie 4. To najlepszy dowód na to, że w dżungli zawsze potrzebna jest odrobina szczęścia.
Tygrysy w Chitwan National Park
Chitwan National Park zamieszkuje ponad 120 tygrysów bengalskich, jednak ich obserwacja nie należy do łatwych. W przeciwieństwie do Bardia NP, gdzie safari daje większe szanse na zobaczenie tygrysów w trakcie jeep safari dzięki otwartemu krajobrazowi i ograniczonemu dostępowi do wody. W Chitwan gęsta roślinność i trudny teren sprawiają, że tygrysy trudno jest dostrzec. Podczas naszego safari mieliśmy jednak niesamowite szczęście (w ulewie) zobaczyliśmy tygrysa i nosorożca razem przechodzących przez rzekę, a później jeszcze jednego tygrysa kryjącego się w wysokiej trawie. To doświadczenie pokazuje, że choć zobaczenie tygrysa w Chitwan wymaga cierpliwości i szczęścia, jest jak najbardziej możliwy – szczególnie w zachodniej części parku.
Słonie Indyjskie w Chitwan NP
Większość napotkanych w parku słoni to słonie wykorzystywane przez wojsko czy turystykę, jednak w dżungli żyją również dzikie słonie. Szacuje się, że w całym Nepalu, żyje ich między 150 a 200 osobników. Spotkanie dzikiego słonia jest więc niezwykle ekscytującym, ale i rzadkim doświadczeniem.
Dhurbe Słoń Legenda Chitwan - Mrs. Valentino
Dhurbe, dziki słoń z Chitwan National Park, to prawdziwa legenda Nepalu. Według oficjalnych danych zabił 16 osób między 2009 a 2012 rokiem, choć lokalni przewodnicy twierdzą, że ofiar mogło być już ponad 20. W 2018 roku Dhurbe zasłynął kolejnym dramatycznym wydarzeniem – zniszczył bazę wojskową w Chitwan, próbując dostać się do samicy Tirthamankali. Z tego powodu nadano mu przydomek „Mr. Valentino”. Zdemolowane budynki, strach wśród wojska i mieszkańców oraz liczne ataki sprawiły, że został uznany za najbardziej niebezpiecznego słonia w Nepalu. Aby go kontrolować, ucięto mu kły i założono nadajnik GPS, który wysyła sygnał, gdy słoń zbliża się do okolicznych wiosek. Dhurbe to nie tylko postrach lokalnej społeczności, ale też… „słoń celebryta” – z własną stroną w Wikipedii.
Nie wiem jakim cudem ale w trakcie naszego jednodniowego safari oprócz tygrysów zobaczyliśmy słynnego Dhurbe!
Nie wiem kto był pod większym wrażeniem… my czy nasz przewodnik, który znał tego słonia z opowieści z dzieciństwa i widział go na żywo tylko dwa razy w życiu.
Wielka Azjatycka Piątka Chitwan
Chitwan National Park to nie tylko kraina nosorożców i tygrysów, ale prawdziwe bogactwo bioróżnorodności. Tak jak afrykańska sawanna ma swoją „Wielką Piątkę”, tak Nepal posiada własną. Wielka Piątka Chitwan to: tygrys bengalski, nosorożec indyjski, dziki słoń azjatycki, lampart oraz niedźwiedź wargacz leniwy.
Jakie Zwierzęta i Ptaki żyją w Chitwan National Park?
Ptaki w Chitwan NP (Birdwatching Safari)
Rajskie Ptaki w Nepalu
Rajskie Ptaki Chitwan NP – samica i samiec w trakcie budowania gniazda
Jakie małpy żyją w Chitwan NP?
W Co się ubrać na Safari w Chitwan NP?
Wybierając się na safari w Chitwan National Park warto pamiętać, że ubiór różni się nieco od tego, który sprawdza się w Afryce. Zamiast beżów czy jasnych kolorów, tutaj lepiej wybrać barwy khaki, ciemnej zieleni czy brązu, które pozwolą lepiej wtopić się w otoczenie dżungli. Jeśli planujesz safari w porze suchej, koniecznie zadbaj o nakrycie głowy, które ochroni Cię przed palącym słońcem. Klimat w Chitwan jest gorący i wilgotny, dlatego szczególnie istotne są oddychające materiały, takie jak len czy wełna merino – zwiększają komfort, szybko schną i dobrze regulują temperaturę ciała.
Malaria w Chitwan?
Jakie Himalajskie Szczyty widać z Parku Narodowego Chitwan?
- Annapurna – fragment Annapurna circuit
- Dhaulagiri (8 167 m n.p.m.) – siódmy najwyższy szczyt świata.
- Manaslu (8 163 m n.p.m.) – ósmy najwyższy szczyt świata.
To jednak nie są tak spektakularne widoki jak w Pokharze. Tutaj Himalaje widać w tle, ponad równinami Teraj. Najlepsze warunki do ich obserwacji są zimą i wczesną wiosną, gdy powietrze jest czystsze i mniej wilgotne.
Gdzie spać? - Najlepszy Hotel w Chitwan
Jeśli ten post Ci się spodobał, koniecznie odwiedź mój instagram @travelbymonkey! Znajdziesz tam jeszcze więcej zdjęć i praktycznych porad o miejscach, które odwiedziłam. Obserwując mój profil, pomagasz mi dotrzeć do innych miłośników podróży. Dzięki za wsparcie! 😊
