Jeśli planujesz podróż do Tanzanii, koniecznie odwiedź krater Ngorongoro. Ten malowniczy krajobraz, nazywany „Rajskim Ogrodem” (The Garden of Eden), jest jednym z najgęściej zamieszkanych przez dzikie zwierzęta obszarów chronionych w Afryce.
Na czym polega wyjątkowość rezerwatu i dlaczego nie jest on parkiem narodowym? Wszystkiego dowiesz się w tym poście!
Ngorongoro - najpiękniejszy rezerwat Afryki
Rezerwat Ngorongoro jest położony pomiędzy dwoma parkami narodowymi Tanzanii: Serengeti i Jeziora Manyara. W 1798 roku, Krater Ngorongoro został wpisany na światową listę dziedzictwa UNESCO. Jest pozostałością po jednym z największych wulkanów na naszej planecie. Ngorongoro jest domem dla Wielkiej Piątki – afrykańskiego słonia sawannowego, lwa, bawoła afrykańskiego, lamparta i nosorożca czarnego. W szczególności obecność w rezerwacie krytycznie zagrożonego wyginięciem nosorożca przyciąga turystów i fotografów z całego świata. Krater Ngorongoro w Tanzanii jest zaliczany do 7 Naturalnych Cudów Afryki. To perełka przyrodnicza, którą koniecznie trzeba umieścić na podróżniczej liście miejsc do zobaczenia.
Jak powstał krater Ngorongoro?
Ngorongoro leży po zachodniej stronie Wielkiej Doliny Ryftowej, która ciągnie się od bliskiego wschodu aż po Mozambik. Obszar doliny ryftowej charakteryzuje się intensywną aktywnością geologiczną, z licznymi trzęsieniami ziemi wywoływanymi przez ruch płyt tektonicznych. Cechuje go obecność licznych wulkanów, gejzerów i gorących źródeł.
Przyjmuje się, że dzisiejszy obszar Ngorongoro uformował się podczas erupcji wulkanu, około 2,5-3 milionów lat temu. Wulkan był porównywalny wielkością, a nawet mógł przewyższać nieco Kilimanjaro. W czasie erupcji zapadł się tworząc potężnych rozmiarów kalderę.
Różnorodność Krajobrazu Ngorongoro
Swoją wyjątkowość krater Ngorongoro zawdzięcza różnorodności. W jego wnętrzu znajdują się bujne lasy, rozległe równiny, mokradła oraz jeziora. Całość sprawia, że jest to niezwykle bogate przyrodniczo miejsce, które koniecznie trzeba odwiedzić w trakcie podróży do Tanzanii.
- Dno Krateru Ngorongoro w przeważającej części porośnięte jest trawą. Z tego powodu – szeroko dostępnego pożywienia – zamieszkują go licznie występujący tu roślinożercy: gnu, zebry oraz bawoły. Obecność roślinożerców przyciąga drapieżców, dlatego będąc w kraterze jest duża szansa na zobaczenie lwów oraz hien.
- Jezioro Magadi w Ngorongoro to dość płytkie i słone jezioro, które jest malowniczym domem dla flamingów i hipopotamów.
- Bagna Gorigor to tereny podmokłe porośnięte wysokimi trawami i bujną roślinnością. Bagna są stale zasilane przez źródła, co sprawia, że są bezcenne dla wielu gatunków zwierząt w czasie trwania pory suchej.
- Las Lerai położony w południowo wschodniej części krateru jest porośnięty bujną roślinnością. W szczególności akacjami, które stanowią przysmak słoni. Las Lerai jest domem dla małp – kotawców sawannowych oraz pawianów. Od czasu do czasy można tu zobaczyć lamparty.
- Źródła Ngoitokitok zapewniają stałe dostawy słodkiej wody w kraterze. Ten malowniczy punkt jest przystankiem dla wielu turystów, którzy zatrzymują się tu na krótką przerwę w czasie „game drive” po Ngorongoro. Dlaczego jest to jedno z najbardziej zaskakujących pikników w czasie afrykańskiego safari?! Dlatego, że to właśnie tutaj znajduje się kawiarnia na kółkach, w której można kupić przepyszną kawę. Co więcej serwowaną na wynos kawę można zabrać ze sobą na krótki spacer po okolicy. W czasie takiej przerwy masz wyjątkową okazję podziwiać hipopotamy z bliskiej odległości. Jest to o tyle wyjątkowe, że podczas safari nie ma wielu możliwości na takie przechadzki. Większość pikników odbywa się w wyznaczonych do tego miejscach bez możliwości pieszych wędrówek.
- Wzgórze Engitati (Lone Hill) to samotne wzgórze na terenie krateru. Engitati znajduje się w północnej części Ngorongoro, a jego wysokość wznosi 1793 m.n.p.m.
- Las Munumga i Rzeka Munge znajdują się w zachodniej części krateru. Bujny las stanowi schronienie dla wielu gatunków zwierząt: głównie antylop, małp i słoni.
Rezerwat Ngorongoro to nie Park Narodowy
Obszar Ngorongoro od 1959 roku jest objęty szczególną ochroną. Ngorongoro nie jest jednak parkiem narodowym, ze względu na obecność plemion Masajów, zamieszkujących ten teren. Niegdyś Masajowie wypasali swoje bydło na dnie krateru – obecnie jest to zabronione. Ich malownicze osady i wioski mieszczą się na wzgórzach Ngorongoro. Podróżując drogą prowadzącą z Serengeti do Ngorongoro można z łatwością dostrzec Masajów i ich domostwa.
Skąd wzięła się nazwa Ngorongoro?
Są dwie teorie na temat pochodzenia nazwy Ngorongoro:
- Pierwsza z nich dotyczy okresu, gdy Masajowie mogli wypasać bydło na terenie krateru. Bydło z dzwonkami zawieszonymi na szyi schodząc po stromych zboczach Ngorongoro wydawało charakterystyczny dźwięk „ngor ngor” – stąd zrodziła się nazwa Ngorongoro.
- Druga teoria mówi o tym, że Ngorongoro zawdzięcza swoją nazwę masajskiemu powiedzeniu „orgirra kkorongorro”, które oznacza „dużą miskę” i nawiązywało do olbrzymiej kaldery. Ze względu jednak na błędny zapis, krater został nazwany Ngorongoro i tak już zostało.
Najlepszy czas na odwiedzenie Ngorongoro
Ngorongoro można odwiedzać przez cały rok. Natomiast jest parę istotnych czynników, które warto wziąć pod uwagę wybierając termin planowanego safari. Niezależnie na jaki miesiąc wybierzesz – gwarantuję, że Ngorongoro Cię zachwyci!
Czerwiec - Październik (pora sucha)
Pora sucha w Ngorongoro to idealny czas na obserwację dzikich zwierząt. Niska trawa sprawia, że dużo łatwiej jest je wypatrzeć. Te miesiące charakteryzują się też zdecydowanie niższą temperaturą. W porze suchej zwierzęta gromadzą się wokół zbiorników z wodą co dodatkowo ułatwia ich obserwację. Minusem safari w Ngorongoro w porze suchej jest duża liczba turystów. Ja odwiedzałam Ngorongoro w sierpniu, i nie odczułam tego tak wyraźnie, ale warto wziąć to pod uwagę planując wyjazd.
Listopad - Grudzień i Kwiecień- Maj (pora deszczowa)
W porze deszczowej temperatura jest wyższa, a opady deszczu sprawiają, że drogi stają się błotniste. Niektórzy jednak twierdzą, że to właśnie wtedy Ngorongoro jest najpiękniejsze. Należy jednak pamiętać, że w porze deszczowej obserwacja dzikich zwierząt jest utrudniona, dlatego krater odwiedza zdecydowanie mniej turystów.
Styczeń - Marzec
Jeżeli zależy ci na obserwacji stada gnu przemierzających Tanzanię to jest to idealna pora. W tych miesiącach gnu przemierzają tereny centralnego i południowego Serengeti oraz rejon Ndutu w Ngorongoro. Co więcej jest to też okres, gdy na świat przychodzą miliony młodych gnu. To sprawia, że podczas game drive masz szanse obserwować wzruszające i jednocześnie brutalne sceny – polowania drapieżników takich jak lwy, gepardy i hieny na młode stawiające swoje pierwsze kroki gnu.
Jak daleko krater Ngorongoro leży od Arusha?
Ngorongoro leży 3-4 h drogi samochodem od Arusha. Jeżeli planujesz safari w Serengeti, to jest to idealna okazja, żeby zaplanować też pobyt w Ngorongoro. Malowniczy rezerwat położony jest na trasie, którą trzeba pokonać odwiedzając Serengeti.
Czy w Ngorongoro jest zimno?
Planując safari w Ngorongoro (tak jak w całej Tanzanii) trzeba się przygotować na mroźne poranki. Wielu osobom Afryka kojarzy się z upalną pogodą, dlatego szokiem może być pobudka o poranku z temperaturą w okolicach nawet 2°C. Należy przygotować się na uderzający chłód, mgłę i wysoką wilgotność powietrza. Dodatkowo na dnie krateru może być wietrznie, co potęguje uczucie zimna. Zdecydowanie polecam zabrać ze sobą ciepłe nakrycie głowy – czapkę/chustkę żeby nie zmarznąć o poranku. Na safari warto ubrać się na tzw. cebulkę, ponieważ w ciągu dnia temperatura drastycznie rośnie do nawet 30°C.
Ile czasu potrzeba na zobaczenie Ngorongoro?
Jednodniowe safari w Ngorongoro jest wystarczające na zobaczenie rezerwatu i zamieszkujących w nim zwierząt. Jeżeli natomiast zależy ci na zobaczeniu nosorożca czarnego warto wydłużyć wizytę do dwóch dni. Podziwianie zwierząt w ich naturalnym środowisku to zawsze jest loteria i szczęście. Swoje szanse obserwacji dzikich, zagrożonych wyginięciem gatunków zwierząt można jedynie zwiększyć wybierając odpowiednią porę roku – nigdy jednak nie ma gwarancji. Osobiście, ja spędziłam jeden dzień w Ngorongoro i chętnie tam wrócę, bo jest to jedno z piękniejszych miejsc na mapie świata.
Ile kosztuje safari w rezerwacie Ngorongoro?
Na cenę permitu uprawniającego do wjazdu na teren krateru Ngorongoro składa się kilka czynników m.in. wiek zwiedzającego, sposób zwiedzania (game drive lub spacer z przewodnikiem po rezerwacie), a nawet rodzaj lunchu jaki jest serwowany w trakcie safari. Wykaz wszystkich opłat można znaleźć na stronie: https://www.ncaa.go.tz/tariffs/. Proces organizacji wstępu do Ngorongoro jest skomplikowany. Nic więc dziwnego, że mało kto decyduje się samodzielnie zorganizować safari, ja zdecydowanie polecam skorzystać z pomocy lokalnej agencji.
Jakie zwierzęta żyją w Ngorongoro?
W Ngorongoro jest duża szansa na zobaczenie Wielkiej Piątki: afrykańskiego słonia sawannowego, lwa, bawoła afrykańskiego, lamparta i nosorożca czarnego. Krater jest też domem dla hien, ocelotów, gepardów. Można tu zobaczyć ponad 500 gatunków ptaków – w tym flamingi. Okolice jeziora Magadi upodobały sobie hipopotamy. Poza tym mi udało się zobaczyć ogromnego afrykańskiego pytona. Podobnie jak w pozostałych parkach Tanzanii zobaczysz tu słonie, zebry i antylopy. Co ciekawe na dnie krateru Ngorongoro NIE zobaczysz żyraf! Ich charakterystyczna budowa ciała – niebotycznie długa szyja i długie dolne kończyny – uniemożliwiają im bezpieczne zejście po stromych zboczach krateru.
Jakie jest prawdopodobieństwo zobaczenia nosorożca w Ngorongoro?
Nosorożec czarny jest krytycznie zagrożony wyginięciem, dlatego niełatwo zobaczyć go w naturalnym środowisku. W 1965 roku w kraterze Ngorongoro żyło około 100 osobników, ale dziś ich liczba zmniejszyła się do zaledwie 26. Najlepszym miejscem do ich obserwacji jest obszar pomiędzy lasem Leria a mokradłami Gorigor Swamp – szczególnie wczesnym rankiem. W porównaniu do innych parków, takich jak Serengeti, Manyara czy Tarangire, rezerwat Ngorongoro daje znacznie większą szansę na zobaczenie nosorożca z bliska.
Podczas mojej wizyty w Ngorongoro nie udało nam się zobaczyć nosorożca z bliska. Dopiero na tarasie widokowym, już po opuszczeniu krateru, nasz przewodnik dostrzegł w oddali samicę z młodym. Nawet z pomocą długiego obiektywu czy lornetki trudno było je wyraźnie zobaczyć. Tym bardziej jestem wdzięczna, że mimo dużej odległości mogłam choć przez chwilę nacieszyć się widokiem tych rzadkich i wyjątkowych zwierząt.
Wioski Masajów w Ngorongoro - (nie)etyczny human safari?
Jedną z atrakcji Ngorongoro jest odwiedzenie wioski Masajów. Osobiście nie zdecydowałam się na to, gdyż jest to sprzeczne z moimi przekonaniami. Podróżując staram się wybierać miejsca i doświadczenia, które są autentyczne. Gdzie można poczuć naturalną bliskość z naturą i lokalną ludnością. Przeprowadzając research na temat wycieczek do Masajskiej wioski zdałam sobie sprawę, że bardziej przypomina to przedstawienie niż rzeczywiste poznanie kultury Masajów.
Z jednej strony, bez pieniędzy z turystyki prawdopodobnie ludzie z tych plemion uciekaliby do miast w poszukiwaniu lepszego życia – co z resztą się dzieje. Rezygnacja z wizyty w wiosce może więc przyczynić się do szybszego wymierania kultury Masajów. Z drugiej jednak strony komercjalizacja takiej turystyki wcale, nie sprawia, że tradycje są pielęgnowane. Oglądając relacje z takich wizyt na youtube można poczuć fałsz. To co turyści widzą w trakcie „cultural walk” często nie ma już odzwierciedlenia w rzeczywistości. Wszystko dostosowane jest pod oczekiwania turystów. Jestem przeciwna takim praktykom i osobiście odczuwam duży smutek obserwując negatywny wpływ turystyki na plemienną ludność w Tanzanii, która stała się towarem.
W Ugandzie, gdy zaczepiała nas lokalna ludność, w szczególności dzieciaki, spotykaliśmy się z samymi naturalnymi reakcjami. Zarówno my jako europejczycy byliśmy ciekawi ich kultury, tak samo jak oni byli ciekawi naszej. Zadawali mnóstwo pytań, opowiadali o sobie i swoich zwyczajach. Dzieci były dziećmi, uśmiechały się i uroczo machały na nasz widok. Nigdy nikt nie prosił nas o pieniądze. Niestety w Tanzanii ze względu na dużo większy ruch turystyczny doświadczenie jest skrajnie odmienne. Bardzo trudno tam o naturalne spotkania. Szczególnie przykrym doświadczeniem są spotkania z dziećmi w Tanzanii, które automatycznie na widok turysty wyciągają rękę i krzyczą „dollar”. Mam świadomość, że jest to bardzo złożony problem i nie ma tutaj jednego dobrego rozwiązania.
Jednym z bardziej etycznych sposobów wsparcia Masajów, w szczególności tych z regionu Ngorongoro jest zatrudnienie ich jako przewodników. W ten sposób umożliwiamy im pozyskiwanie dodatkowych środków na życie, nie przyczyniając się do negatywnego zjawiska jakim jest tzw. human safari w Afryce.
Gdzie Spać w Ngorongoro?
Jeżeli zastanawiasz się nad noclegiem w Ngorongoro to mogę polecić Rhino Lodge. Jest to stara baza strażników rezerwatu przekształcona na hotel. Rhino Lodge jest zlokalizowany na wysokości 2200m n.p.m, a jego bliska odległość do bram rezerwatu czyni go idealną bazą wypadową. Co więcej teren Lodge’u leży na szlaku migracyjnym wielu dzikich zwierząt, dlatego nawet po skończonym game drive w Ngorongoro jest duża szansa na obserwacje zwierząt z hotelowego tarasu. Co więcej w obiekcie znajduje się malownicza restauracja z. ogromnym kominkiem i panoramicznym widokiem na górę Oldeani(widok szczególnie piękny w trakcie zachodu słońca). Restauracja serwuje przepyszne dania. Goście mają szeroki wybór win z całego świata. Co wieczór na gości w pokoju czekają termofory, które sprawiają że chłodne noce stają się bardzo przytulne. Należy zaznaczyć, że Rhino Lodge dokłada wszelkich starań, aby zatrudniać i wspierać lokalną ludność. Produkty, z których przygotowywane są posiłki pochodzą od lokalnych dostawców. Wszystko to sprawia, że jest to idealna opcja na nocleg w Ngorongoro.
